piko piko
6819
BLOG

"Smoleńskie deklinacje ..."

piko piko Polityka Obserwuj notkę 233

 

 „Oparcie się organu państwowego na wartościach odszyfrowanych z pamięci FMS, dotyczących Magnetic Variation=Declination dowodzi, że w rządowym dokumencie opisano fikcyjną „katastrofę smoleńską”, ponieważ wartość deklinacji magnetycznej rzędu E7.61º w Smoleńsku występowała najpewniej w 2004 roku.

Dan_te”

Cytowany fragment to końcowa konkluzja otrzymanego materiału będącego krytyczną analizą dokumentów Komisji J. Millera („Raport końcowy KBWLLP…”) dotyczących danych określających deklinację magnetyczną okolic lotniska Smoleńsk-Siewiernyj w dniu 10.04.2010.

Wcześniej podejrzenia, co do autentyczności danych z TAWS, były prezentowane w notkach blogera maxoo
http://maxoo.salon24.pl/389133,watpliwy-taws-cz-1.

Poniższe bardzo staranne opracowanie jest kolejnym potwierdzeniem niewiarygodności danych z FMS/TAWS zawartych w oficjalnych raportach.
 

1. Wyjaśnienie zmian deklinacji na gruncie nauki - informacje ogólne.

Deklinacja magnetyczna, inaczej odchylenie magnetyczne, to kąt między południkiem geograficznym i magnetycznym w miejscu obserwacji i mierzy się go zgodnie z ruchem wskazówek zegara (E z wartością dodatnią). Na wartość deklinacji ma wpływ położenie bieguna magnetycznego Ziemi, który jest w innym miejscu niż biegun geograficzny, a także lokalne warunki magnetyczne, jak np. położenie niektórych rodzajów rud żelaza. Deklinacja magnetyczna jest parametrem zmiennym nie tylko ze względu na miejsce pomiaru, ale także jest zmienna w miejscu pomiaru na przestrzeni czasu z powodu stałego przemieszczania się magnetycznego bieguna Ziemi (rys.1). Biegun magnetyczny Ziemi nie pokrywa się z biegunem geograficznym, czyli z punktem najbardziej wysuniętym na północ lub południe. Jest wobec niego przesunięty i przemieszcza się w czasie. Północny biegun magnetyczny miał współrzędne:

- w 2001 roku 81.3°N i 110.8°W;

- w 2002 roku 81.6°N i 111.6°W;

- w 2003 roku 82.0°N i 112.4°W;

- w 2004 roku 82.3°N i 113.4°W;

- w 2005 roku 82.7°N i 114.4°W;

a w 2010 roku już 84.97°N i 132.35°W[1].

 


Rys. 1. Przemieszczanie się północnego bieguna magnetycznego na przestrzeni lat na podstawie naukowych ustaleń.

Powstawanie pola magnetycznego wokół naszej planety jest związane z jej wewnętrzną budową. Jądro Ziemi jest zbudowane głównie z żelaza, gdzie ciśnienie jest ok. 5000 razy większe niż na powierzchni Ziemi i otacza je półpłynny płaszcz. Ruch ładunku elektrycznego w głębokich warstwach Ziemi sprawia, że wokół całej kuli ziemskiej tworzy się pole magnetyczne. Dotychczas północny biegun magnetyczny znajdował się w Kanadzie, w pobliżu Wysp Ellefa Ringnesa tj. około 150 kilometrów na północny-zachód od wyspy, na samej północy archipelagu (rys.2). Obecnie przemieszcza się na zachód, w kierunku Syberii.

Generalnie, uwarunkowania geomagnetyczne wyznaczają ogólną zasadę, że wartość deklinacji w zadanym punkcie na Ziemi jest wiekością charakteryzującą ten punkt tylko w konkretnym czasie, a na przestrzeni dowolnego okresu wartość jej zmieniała się o określony przyrost (z tym samym matematycznym znakiem).



Rys. 2. Usytuowanie północnego bieguna magnetycznego w 2010 roku według ustaleń NOAA.

 

2. Wartość deklinacji lotniska Smoleńsk-Północny w dniu 10.04.2010r. w dokumentach oficjalnych.

Zawiłości związane z określeniem wartości deklinacji w Smoleńsku w dniu 10.04.2010r. w raporcie rządowym wymagają głębszej analizy. Komisja Millera zamieściła szereg dokumentów, w których pojawiają się różne wartości tej wielkości fizycznej, charakteryzującej konkretne miejsce na Ziemi. Pierwszym z tych dokumentów jest plan lotniska Smoleńsk-Północny [2] (rys.3), w którym określono deklinację E6º. Drugim, kopia karty podejścia na kierunku 259º [3] z deklinacją E7º (rys.4). Oczywiście, że oba dokumenty były sporządzone w różnych okresach i dlatego występują w nich różne wartości deklinacji lotniska Smoleńsk- Północny.


Rys. 3. Plan lotniska Smoleńsk-Północny (fragment kopii), źródło: Raport Millera.

 

Na stronie 54 Raportu Millera w odsyłaczu 38 podano: „deklinacja magnetyczna w dniu wypadku wynosiła 8º16’…” (rys.5), natomiast już takiej jednoznaczności nie ma, co do tej wartości w „Raporcie z odzyskania danych FMS”, oznaczonym jako załącznik 4.9.5. i stanowiącym część dużego Załącznika 4 pn. „Technika lotnicza i jej eksploatacja” (s.495-511) protokołu badania zdarzenia lotniczego nr 192/2010/11 (o czym szerzej w p.4 niniejszego opracowania).

 


Rys. 4. Fragment kopii karty podejścia na kierunku 259º lotniska Smoleńsk-Północny; źródło: Raport Millera.

 


Rys. 5. Informacja o wartości deklinacji magnetycznej lotniska Smoleńsk-Północny w dniu 10.04.2010r. w odsyłaczu 38; źródło: Raport Millera, s.54.

W rozdz. 1.16 – Badania i ekspertyzy [4], p.19 jest, że: „Komisja w celu ustalenia przebiegu  zdarzenia, określenia jego przyczyn i okoliczności oraz zaproponowania zaleceń profilaktycznych przeprowadziła: analizę zapisów pokładowych rejestratorów parametrów lotu oraz rejestratora zapisu głosów w kabinie samolotu na podstawie danych skopiowanych z ww. rejestratorów, w tym ocenę wiarygodności tych zapisów”. Natomiast „w celu ustalenia związku pomiędzy stanem technicznym płatowca, silników i wyposażeniasamolotu a katastrofą podkomisja techniczna […] zapoznała się z raportamidotyczącymi odczytu danych z urządzeń TAWS i FMS i że z raportów  wynika, że obydwa urządzenia były sprawne. Odzyskane z nich dane posłużyłydo dalszych analiz” [5].

Niewątpliwie deklinacja w dniu 10.04.2010r. w Smoleńsku mogła osiągnąć wielkość taką, jak ustaliła Komisja, czyli +8º16’[E8,27º]. Wobec braku podania przez nią źródła ustalenia, trudno jest polemizować. Wykorzystując kalkulator pola magnetycznego do obliczania deklinacji w dowolnym punkcie na Ziemi ze strony internetowej:

 http://www.ngdc.noaa.gov/geomag-web/#declination,

to w oparciu o wprowadzone współrzędne geograficzne lotniska Smoleńsk-Północny w układzie WGS-84 (tj.: N54º49’30’’, E32º01’30’’) program podaje wynik 8.31ºE (+8º19’) dla dnia 10.04.2010r. (rys.6). Zatem przyjmując błąd do 30’, który może wystąpić w niektórych miejscach, jak określają autorzy tego programu, to należy przyznać, że wartość deklinacji podana przez Komisję Millera +8º16’ [E8,27º]jest wielkością zbieżną i prawdopodobną dla tego miejsca w dniu 10.04.2010r.


Rys.6. Wartość deklinacji w dniu 10.04.2010 r. lotniska Smoleńsk-Północny wg komputerowego kalkulatora pola magnetycznego NOAA

 

3. Zarejestrowane w pamięci FMS wartości deklinacji radiolokatorów TACAN (Szawle) i VOR/DME (Witebsk) nie mają żadnego związku z dniem 10.04.2010r.

Ponadto z „Raportu z odzyskania danych FMS” wynika, że komputer został skonfigurowany na wejściu portu 3 na odbiór DME, VOR i TACAN. Były to systemy nawigacyjne kątowo-odległościowe. Położenie obiektu powietrznego zostało zidentyfikowane przez stację na terenie bazy Wojskowej NATO w Szawle  SQQ IATA  (EYSA ICAO) Siauliai (N55º53.427’ i E23º24.143’), o deklinacji E4.9º, poprzez nadajnik radiolokacyjny w systemie TACAN oraz stację radiolokacyjną na lotnisku VTB IATA (UMII ICAO) Witebsk Jużnyj (N55O07.534’ i E30O21.080’), o deklinacji E8.1º, pracującą w systemie VOR. Z odczytu FMS odległość automatycznie namierzona do radiolokatora pracującego w systemie TACAN wynosiła 325.575 m przy radialu (magnetic bearing), czyli kącie między południkiem magnetycznym a kierunkiem samolotu od radiolokatora równym 119,4º, a do radiolatarni pracującej w systemie VOR odległość automatycznie namierzona wynosiła 114.169 m przy magnetic bearing równym 277,7º [6]. Sygnały TACAN i VOR zostały odczytane przez pokładową (odbiorczą) część systemu nawigacji i zapisane w pamięci FMS (rys.7).


Rys.7. Wartości deklinacji radiolokatorów: TACAN i VOR, których radionamiary zarejestrował FMS; źródło: Raport z odzyskania danych FMS (fragment), Załącznik 4, s.495-496. (własne podkreślenia komórek w kolorze żółtym)

Na podstawie danych, dotyczących deklinacji w Szawle i w Witebsku, za pomocą kalkulatora pola magnetycznego ze strony internetowejhttp://www.ngdc.noaa.gov/geomag-web/#declination można z dużym prawdopodobieństwem ustalić rok, w którym mogły być zarejestrowane w FMS radionamiary z tych konkretnych radiolokatorów. Z pewnością były to różne okresy (rys.8), które świadczą o historii użytkowania danego obiektu powietrznego. Przyjmując błąd wskazań rzędu 30’, to niezbicie wynika, że radionamiar z radiolokatora w Szawle, pracującego w systemie TACAN pochodzi z 1999 roku, a radionamiar z radiolokatora w Witebsku, pracującego w systemie VOR datuje się z 2010 roku. Również analizy porównawcze wartości deklinacji na początku 2013 roku (np. w dniu 22 stycznia 2013r.) w Smoleńsku wynoszącej 8.65ºE (blisko 8º40’) i w Witebsku (Airport), wynoszącej 8.3ºE (8º19’) (według http://www.ngdc.noaa.gov/geomag-web/#declination, a także na podstawie ustaleń ze strony compassmaps.com)wartościami przyjmowanymi w kwietniu 2010 roku prowadzą do wniosku, że ustalenie roku (2010r.), w którym nastąpiło utrwalenie w pamięci FMS radionamiaru do radiolokatora w Witebsku VTB IATA (UMII ICAO) jest jednoznaczne z uwzględnieniem błędu obliczeń komputerowych.


Rys.8. Przykładowe dni w latach, w których mógł być zarejestrowany radionamiar w FMS, uwzględniając zarejestrowane wartości deklinacji magnetycznych radiolokatorów i ich współrzędne geograficzne. Oszacowanie na podstawie komputerowego kalkulatora pola magnetycznego NOAA.

 

4. Wartości deklinacji z ostatnich sekund nie mogą pochodzić z 10.04.2010r.

W tabeli 3-4 „Raportuz odzyskania danych FMS” [7] wyszczególniono wszystkie parametry techniczne obiektu powietrznego znajdującego się w pozycji, dla której zapisały się one automatycznie w pamięci FMS. System FMS zarejestrował pozycję w punkcie określonym współrzędnymi geograficznymi w układzie WGS-94 (N54º49’28.98” i E32º3’9,66”) i o deklinacji E7.61º (poz.14 na rys.9), który usytuowany był niedaleko lotniska, przed miejscem sfilmowanych części samolotowych, tuż za ulicą Kutuzowa.


Rys.9. Deklinacja ( alternatywna nazwa: “Magnetic Variation”) miejsca, w którym system FMS zarejestrował ostatnią pozycję obiektu powietrznego; źródło: Raport z odzyskania danych FMS (fragment), Załącznik 4 s.489; (własne podkreślenia komórek w kolorze żółtym).

Poza wszelkim sporem pozostaje alternatywna nazwa deklinacji (Magnetic Variation), którą stosuje się na równi z nazwą podstawową (Declination). Jest to również czytelnie zaznaczone w naukowym raporcie z 2010 roku NOAA (National Oceanic and Atmospheric Administration, National Geophysical Data Center (NGDC)):



[8]

Ponadto tekst w brzmieniu: “The geomagnetic field vector, Bm, is described by 7 elements. These are the northerly intensity X, the easterly intensity Y, the vertical intensity Z(positive downwards) and the following quantities derived from X, Y, and Z: The horizontal intensity H, the total intensity F, the inclination angle I, (also called the dip angle and measured from the horizontal plane to the field vector, positive downwards), and the declination angle D(also called the magnetic variation and measured clockwise from true north to the horizontal component of the field vector).” [9]w tłumaczeniu na język polski: […] i kąt deklinacji D (zwany także “the magnetic variation”-deklinacją magnetyczną i mierzymy zgodnie z ruchem wskazówek zegara od rzeczywistej północy (tj. geograficznej) do poziomej składowej wektora pola) bez cienia wątpliwości przekonuje, że „Magnetic Variation” jest alternatywną nazwą deklinacji.

Dnia 10.04.2010 r. w punkcie niedaleko lotniska, przed miejscem sfilmowanych części samolotowych, tuż za ulicą Kutuzowa o współrzędnych N54º49’28.98” i E32º3’9,66” nie mogła wystąpić wartość deklinacji magnetycznej E7.61º. Deklinacja w tym miejscu nie mogła też znacząco różnić się od deklinacji lotniska Smoleńsk-Północny, dla którego Komisja Millera ustaliła wartość E8º16’[E8,27º]. Wynik komputerowych obliczeń na podstawie kalkulatora pola magnetycznego (rys.10) ze stronyhttp://www.ngdc.noaa.gov/geomag-web/#declination jedynie potwierdza tok rozumowania, że Komisja Millera przyjęła do analiz zdarzenie, które zostało zarejestrowane w pamięci FMS w 2004 roku (rys.12).


Rys.10.Wartość deklinacji w dniu 10.04.2010r. w miejscu o współrzędnych zarejestrowanych w FMS  N54:49.483 i E032:03.161 wg komputerowego kalkulatora pola magnetycznego NOAA

Natomiast w tabeli 3-6 „Raportu z odzyskania danych FMS” [10] wyszczególniono wyjścia cyfrowe (rys.11). Uwzględniono w niej odniesienia w nawiasach ARINC w formie etykiet jako odpowiadające zdekodowanemu parametrowi.


Rys.11. Wyjścia cyfrowe odszyfrowane z pamięci FMS; źródło: Raport z odzyskania danych FMS (fragment); Załącznik 4, s.493; (własne podkreślenia komórek w kolorze żółtym)

Jeżeli w okolicach punktu (niedaleko lotniska, przed miejscem sfilmowanych części samolotowych, tuż za ulicą Kutuzowa) o współrzędnych N54º49’28.98” i E32º3’9,66” na 2 sekundy przed dolotem do niego odszyfrowano deklinację E7.73º, to nie mogła ona występowaćdnia 10.04.2010r. Deklinacja w tym miejscu nie mogła tak znacząco różnić się od deklinacji lotniska Smoleńsk-Północny, dla którego Komisja Millera ustaliła wartość E8º16’ [E8,27º]. W tym przypadku również wyniki komputerowych obliczeń na podstawie kalkulatora pola magnetycznego ze stronyhttp://www.ngdc.noaa.gov/geomag-web/#declination jedynie potwierdzają, że Komisja Millera przyjęła do analiz zdarzenie, które zostało zarejestrowane w pamięci FMS w 2004 roku lub co najwyżej w 2005 roku(rys.12).

 


Rys.12. Wartości deklinacji w poszczególnych latach w okolicach 10 kwietnia miejsca o współrzędnych  N54:49.483 E032:03.161 wg komputerowego kalkulatora pola magnetycznego NOAA

W sukurs zaprzeczeniu, co do rzetelnego „zapoznania się zraportamidotyczącymi odczytu danych z urządzeń TAWS i FMS i żez raportów wynikało, że obydwa urządzenia były sprawne, a odzyskane z nich daneposłużyły do dalszych analiz” przez Komisję Millera przychodzi nauka, w tym prawa geofizyki Ziemi, których nie da się nagiąć. Rzeczą bezwzględną jest przemieszczanie się biegunów magnetycznych Ziemi i w związku z tym zmieniająca się wartość deklinacji w każdym miejscu na jej powierzchni oraz nad jej powierzchnią. Rzeczą względną jest czas, który ludzką ręką można zawsze ustawić w każdym urządzeniu komputerowym. Oparcie się organu państwowego na wartościach odszyfrowanych z pamięci FMS, dotyczących Magnetic Variation=Declination dowodzi, że w rządowym dokumencie opisano fikcyjną „katastrofę smoleńską”, ponieważ wartość deklinacji magnetycznej rzędu E7.61º w Smoleńsku występowała najpewniej w 2004 roku.

 

Dan_te



[2] Raport Końcowy, s.55

[3] tamże, s. 181

[4] Raport Końcowy, s.74

[5] Załącznik 4 pn. „Technika lotnicza i jej eksploatacja” s.37

[6] 3.3.1.6.4 Serial Number 281 DME/VOR/TACAN Inputs (Załącznik 4; s.495-496)

[7] Raport z odzyskania danych FMS - załącznik 4.9.5. Załącznika 4 pn. „Technika lotnicza i jej eksploatacja”, s.489

[8] S.Maus, S.Macmillan, S.McLean, B.Hamilton, A.Thomson, M.Nair, and C.Rollins, 2010, The US/UK World Magnetic Model for 2010-2015, NOAA Technical Report NESDIS/NGDC; wyciąg z Table 1- Ranges of magnetic elements and GV at the Earth's surface s.11. źródło: http://www.ngdc.noaa.gov/geomag/WMM/limit.shtml

[9] tamże s.2

[10] Raport z odzyskania danych FMS - załącznik 4.9.5. Załącznika 4 pn. „Technika lotnicza i jej eksploatacja”, s.493

piko
O mnie piko

Jaki jestem? Normalny - tak sądzę.

Nowości od blogera

Komentarze

Inne tematy w dziale Polityka