W Załączniku Nr 4 do „Raportu Końcowego …” na s.457 i s. 460 znajdują się tabelki z danym odzyskanymi z TAWSa. Zanim poproszę o komentarz do moich pytań i wątpliwości odnośnie zawartych tam treści, to parę informacji wprowadzających.
Urządzenie TAWS stworzone zostało do ostrzegania pilotów przed niebezpiecznym zbliżaniem się do przeszkód terenowych. Sygnały ostrzegawcze generuje na podstawie map wgranych do pamięci i parametrów lotu jak np. wysokość, położenie geograficzne (z GPS), szybkość lotu, konfiguracji samolotu i wielu innych. Jego działanie jest ściśle powiązane z FMS.
Poniżej rysunek wyjaśniający jak określa się wysokość, na jakiej leci samolot. Nie jest to jak widać takie proste i oczywiste.
Rys.1. Określanie wysokości lotu.
Objaśnienia:
MSL (Mean Sea Level) – średni poziom morza
Elevation – wysokość gruntu ponad MSL (np. Okęcie jest na 110m względem MSL)
Hight- wysokość nad poziomem gruntu (budowli, samolotu), to mierzy wysokościomierz radiowy
Isobare – linia stałego ciśnienia
Altitude – pułap (wysokość, na jakiej jest samolot liczona od MSL)
Transition altitude– wysokość przejściowa, po przekroczeniu pułapu 5000ft (od dołu) ustawia się odniesienie na standardowe ciśnienie na uśrednionym poziomie morza (QNE), czyli 1013.2 hPa (760 mm)
FL (Flight Level) – poziom lotu, odniesione do QNE.
Wysokość lotu można określić na kilka sposobów:
1. Poprzez pomiar ciśnienia (im wyżej tym niższe) - wysokość BARO
2. Poprzez radiolokację - wysokość RW
3. GPS
Korzystając z pomiaru wysokości za pomocą BARO ważne jest ustawienie ciśnienia odniesienia.
Mamy następujące możliwości:
QFE - ciśnienie lotniska startu. Takie ciśnienie odniesienia jest stosowane przy lotach lokalnych. Na przykład starujemy awionetką z lotniska na Bemowie i tam wracamy. Przed wylotem ustawimy QFE, jako odniesienie dla pomiaru wysokości.
QNH - ciśnienie na poziomie morza (MSL), panujące w danej chwili.
QNE - wcześniej opisane
Po tym wstępie zobaczmy, co zanotował TAWS w alercie 33, czyli podczas startu z Okęcia w dniu 10.04.2010 o godzinie UTC 05:27:11.
Rys.2. Zał. Nr 4 s.457 (raport z odzyskania danych TAWS)
Rys.3. Zał. Nr 4 s.460 (raport z odzyskania danych TAWS)
Co oznacza zapisFlight phase: APPROACH? Nie powinno być departure albo coś w tym rodzaju?
Przecież approach to podejście i tak jest to pole opisane w pozostałych alertach związanych z lądowaniem.
Następne wątpliwości wzbudziła podana pozycja samolotu:
N 52.165796, E 20.966862 N 52° 9' 56.9", E 20° 58' 0.7"
Na rysunku 4 widać umiejscowienie tego punktu na pasie startowym. Położenie wydawało się nieprzypadkowe.
Na stronie bip.transport.gov.pl/pl/bip/programy_i_strategie/transport_lotniczy/px_zalacznik_nr_1_ogolna_charakterystyka_pl_19_03_2007.pdf jest podane położenie ARP (Aerodrome Reference Point) rysunek 5.
I jest to dokładnie, to samo położenie.
Może TAWS akurat nie rejestrował rzeczywistej pozycji samolotu, albo się przypadkiem one zgodziły:), ale wydaje się to niemożliwe z uwagi na istotę działania tego urządzenia. Może jest jakiś specjalista, który tę sprawę wyjaśni.
Rys.4.Położenie samolotu zanotowane przez TAWS w alercie 33 http://vbest.com.pl/gps?zoom=6&lat=52.165796&lng=20.966862&mt=n#przesun
Rys. 5. Podstawowe dane EPWA
Wysokości i prędkość rejestrowane w TAWS 33 o UTC 05:27:11
1.Airplane altitude = 259 ft = 78,9 m
2.Baro Altitude = 259 ft
3.Radio Altitude = 7,5 ft = 2,3 m
4.Indicated speed = 267,4 km/h
5.MSL = 591 ft = 180 m n.p.m.
Spróbujmy to rozszyfrować.
Lotnisko Okęcie jest na poziome 362ft = 110 m n.p.m.
Rozumiem, że MSL = 180 m to pułap samolotu liczony od średniego poziomu morza. Czyli nad lotniskiem powinien być na wysokości 180m – 110m = 70m. Ale Radio altitude = 2,3m
I co oznacza baro altitude = airplane altitude = 78,9m?
By porównać czasy z rejestratorów to zgodnie z RM (s.207 przypis 112) trzeba dodać 3 sek do QAR i 6 sek do TAWS/FMS
Z kolei w QAR (zał.4, s.615) po uwzględnieniu 3 sek mamy:
07:27:13 – wychylenie steru wysokości VPRZ=250[km/h],
07:27:17 – oderwanie samolotu, WYSRADIO=3.1[m], VPRZ=277[km/h], POCHYLENIE=6.9[deg].
Podsumowując ten wątek, ja to rozumiem tak:
o 7:27:17 (UTC 05:27:17) samolot przemieszczał się nad ARP Okęcia z prędkością Vias 267,4 km/godz na wysokości radiowej 2,3m lub na wysokości ok. 70m, albo z Vprz 277 osiągając wysokość 3,1m.
Mogę się mylić, więc bardzo proszę o lepsze wyjaśnienie w prostych słowach, jak ten TAWS działa i co rejestruje.
